Kurani Fisnik i përmban ilaçet e Zemrës dhe kurat për të gjitha sëmundjet e saj
Nga libri: Ndihma e nevojtarit kundër kurtheve të djallit – Igathetu el Lehefan Fi Mesajidi es Shejtan
Autor: Shemsudin Ebu Abdullah Muhamed ibën Kajim el Xheuzije (691-751 H. / 1292-1350)
Përktheu: Bledar Albani
Allahu i Madhëruar thotë:
﴿يا أيها الناس قد جاءتكم موعظة من ربكم و شفاء لما في الصدور و هدى و رحمةٌ للمؤمنين﴾
“O njerëz! Ju ka ardhur juve një këshillë e mirë nga Zoti juaj (Kurani) dhe shërim për atë që ndodhet në gjokse, udhëzim dhe mëshirë për besimtarët.” [Junus: 57].
Allahu i Madhëruar gjithashtu thotë:
“و ننزل من القرآن ما هو شفاءٌ و رحمةٌ للمؤمنين و لا يزيد الظالمين إلا خسارا”
“Ne kemi zbritur nga Kurani atë që është shërim e mëshirë për ata që besojnë, ndërsa të padrejtëve (idhujtarëve e mohuesëve) ai nuk u shton veçse humbje.” [El Isra: 82].
E pamë më parë se sëmundjet e zemrës përmblidhen në dy lloje kryesore; sëmundjet e dyshimeve e dilemave dhe sëmundjet e epsheve e dëshirave.
Ndërsa Kurani është shërim dhe kurë për të dyja llojet e sëmundjeve të zemrës, sepse ai përmban argumente e prova të prera dhe kriterin e të vërtetës nga e kota, me të cilat hiqen dhe zhduken sëmundjet e dyshimeve dhe dilemave shkatërruese të dijes dhe përfytyrimit e perceptimit, dhe kështu ajo zemër i sheh gjërat ashtu siç janë në realitet.
Dhe nuk ka nën hijen e qiellit ndonjë libër që t’i përfshijë argumentet dhe provat për synimet e larta prej Teuhidit, pohimit të Atributeve të Allahut, pohimit të ringjalljes, profetësive dhe refuzimin e sekteve e bindjeve të ndryshme të pavërteta dhe e ideve të prishura, nuk ka libër si Kurani për përfshirjen e këtyre në të.
Kurani i siguron të gjitha këto dhe i përfshin ato në formën më të plotë, më të mirë, më të afërt (të lehtë) për t’u kuptuar dhe më të qartë në elokuencë (të shprehur).
Ai është shërim real, nga të gjitha sëmundjet e dyshimeve dhe dilemave. Por kjo është në varësi të të kuptuarit e tij dhe në njohjen e qëllimit të tij. Kështu që, atij të cilit Allahu ia dhuron këtë gjë, ai e sheh të vërtetën dhe të kotën me syrin e zemrës së tij, ashtu siç e sheh natën dhe ditën.
Ndërsa librat e tjerë për veç tij, prej librave të njerëzve, ideve dhe logjikës së tyre sillen mes shkencave të ndryshme të cilat nuk janë të besueshme dhe të sigurta, por vetëm idera dhe imitime, apo supozimeve të pavërteta të cilat nuk të bëjnë dobi nga e vërteta, apo gjërave të sakta të cilat nuk i bëjnë ndonjë dobi zemrës, apo njohurive të sakta, rruga e njohjes së të cilave është e vështirë, fjala rreth tyre e gjatë dhe dobia e tyre e paktë.
Ato janë si mishi i një deveje të thatë në majën e një mali me gropa, në të cilin nuk ka fushë, që të kullosë dhe as fuqi në të që të lëvizë.
Gjëja më e mirë që mund të thonë skolastikët (mutekelimunët) e të tjerë, ajo gjendet në Kuran me aprovimin më të saktë dhe me shpjegimin më të bukur, kështu që ata nuk kanë veçse stërmundime e shtrëngime, stërzgjatje e pështjellime, siç thuhet:
Sikur në këtë botë të mos ishte garimi, nuk do të ishin përpiluar
Librat e polemikave, as voluminozët e as të përmbledhurit
Atyre ju duket se zgjidhin probleme
Por me ato që kanë përpiluar veçse shtojnë probleme
Këta pretendojnë se me librat që kanë shkruar largojnë dyshimet dhe i zgjidhin ato, por i zgjuari dhe i mprehti e di se dyshimet e dilemat janë shtuar edhe më shumë me përpilimin e atyre librave.
Ndaj është absurde që të mos arrihet shërimi, udhëzimi, dija dhe siguria nga Libri i Allahut të Lartëmadhëruar dhe nga fjala e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), e të arrijë nga fjala e këtyre të hutuarëve të cilët janë në dilemë e në dyshim, për të cilët ai që meditoi në fundin e tyre dhe cakun ku ata arritën, tha:
Caku i mendjes njerëzore ishte i kufizuar!
Shumica e përpjekjeve të njerëzve ishte humbja!
Shpirtrat tonë ishin të vetmuar në trupat tanë!
Përfundimi i dynjasë sonë ishte dhimbje e mjerim!
Nuk përfituam nga kërkimi gjatë gjithë jetës sonë,
veçse grumbulluam në të: “thuhet” dhe “thanë”!
Pastaj thotë: “I studiova të gjitha shkencat e skolastikës dhe metodologjitë filozofike, por nuk gjeta në to shërim për të sëmurin dhe as shuarje të etjes për të eturin. Ndërsa rrugën më të mirë gjeta rrugën e Kuranit: për pohimin e Atributeve të Allahut, lexoj: “I Gjithëmëshirshmi qëndroi mbi Arsh.” [Ta ha: 5]. “Tek Ai ngjitet fjala e mirë dhe puna e mirë e lartëson atë (e ngre fjalën e mirë tek Allahu).” [Fatir: 10].
Dhe për mohimin e mangësive nga Ai, lexoj: “Asgjë nuk është si Ai” [Esh Shura: 11]. “Dhe ata nuk mund ta përfshijnë atë me dijen e tyre.” [Ta ha: 110].
Dhe kushdo që provon ashtu si provova unë, ka për të njohur atë që njoha edhe unë.”
Kjo është fjala dhe shprehja e tij në librat e tij të fundit, dhe është e njohur se ai ka qenë më i dituri i kohës së tij në shkencën e skolastikës dhe filozofisë[1]. Edhe shumë të tjerë kanë thënë fjalë të ngjashme me këtë, dhe ato i kemi përmendur në librin “Es Savaik el Mursele”, e në libra të tjerë.
Ndërsa disa njohës të fjalëve të këtyre (mutekeliminëve) kanë thënë: “Rezultati i çështjes së mutekeliminëve – skolastikëve është mëdyshja dhe rezultati i çështjes së sufive është lajthitja. Ndërsa Kurani të shpie ty te vetë siguria në të gjitha këto çështje të cilat janë çështjet më të larta të robëve. Për këtë shkak, atë (Kuranin) e ka zbritur Ai i Cili e foli atë dhe e bëri atë shërim për ato që gjenden në gjokse, udhëzim dhe mëshirë për besimtarët.
Sa i përket kurimit të tij për sëmundjen e epsheve e dëshirave; këtë ai e bën me urtësinë që gjendet në të, me këshillën e bukur, me përgëzim e kërcënim, me nënvlerësim të dynjasë dhe zgjim të interesit për botën tjetër, me prurjen e shembujve e të historive në të cilat ka mësim dhe këshillë. Ai (Kurani) e nxit zemrën e shëndoshë, kur ajo i sheh këto, në atë që i bën dobi asaj në këtë botë dhe në botën tjetër, si dhe e largon atë nga ajo që i bën dëm asaj. Kështu, zemra bëhet dëshiruese dhe dashuruese e udhëzimit të drejtë dhe urryese e shtrembërimit dhe shthurjes.
Pra, Kurani është heqës i sëmundjeve që i kanosen dëshirave të prishura, duke e rregulluar zemrën dhe si rrjedhojë rregullohet edhe dëshira e njeriut dhe ai kthehet në natyrshmërinë e tij me të cilën është krijuar. Dhe si rrjedhojë atij i rregullohen veprat e tij të cilat njeriu i kryen me vullnetin e tij, ashtu si edhe trupi kthehet në shëndetin dhe rregullimin e tij të gjendjes normale, duke mos pranuar asgjë tjetër përveç të vërtetës, ashtu si edhe foshnja nuk pranon asnjë lloj ushqimi përveç qumështit të nënës.
Kështu, zemra ushqehet me besim dhe Kuran, me atë që e kultivon atë, e forcon, e ndihmon, e gëzon, e lumturon dhe e bën atë aktive, njësoj si ushqehet edhe trupi me atë që e rrit dhe e forcon atë.
Ç’donjëri prej trupit dhe zemrës kanë nevojë të kultivohen që të rriten e të shtohen, deri sa të plotësohen e të shëndoshen. Ashtu si ka nevojë trupi të kultivohet e ushqehet me ushqime të dobishme dhe të ruhet nga ushqimet e dëmshme, në atë mënyrë që nuk mund të zhvillohet veçse duke i dhënë atij atë të dobishmen dhe duke i ndaluar atë të dëmshmen, po kështu edhe zemra nuk mund të kultivohet, as të zhvillohet dhe as nuk mund të plotësohet shëndeti i saj veçse me këtë gjë.
Dhe nuk ka rrugë për arritjen e kësaj, veçse nga Kurani i ndershëm, e nëse dikush mund të arrijë ndonjë gjë të pakët prej kësaj nga ndonjë rrugë tjetër, ajo është shumë e rrallë dhe e pakët, me të cilin ai nuk arrin synimin e tij të plotë.
Po kështu edhe të mbjellat nuk mund të kultivohen veçse me këto dy gjëra (ushqimi i dobishëm dhe ruajtja nga ushqimi i dëmshëm), prandaj themi: U kultivuan të mbjellat dhe u poqën.
Dhe përderisa zemra nuk mund të ketë jetë dhe lumturi veçse me kultivimin dhe pastrimin e saj, atëherë është e domosdoshme që të flasim për këtë dhe atë…
[1] Ka për qëllim imam Er Razi-n, dijetarin e Tefsirit, i cili e ka thënë këtë fjalë në një testament të tij para vdekjes, dhe imami ynë, Ibën el Kajim filloi pikërisht aty ku përfundoi imam Er Razi.
